Olaylar

Fuhuş yaptığı gerekçesiyle başvurucu hakkında Valilik tarafından sınır dışı etme ve idari gözetim kararları alınmıştır. İdare Mahkemesi (Mahkeme) sınır dışı etme işleminin iptaline karar vermiştir. Ayrıca başvurucunun talebi üzerine Sulh Ceza Hâkimliğince (Hâkimlik) idari gözetim sonlandırılmış ve başvurucu serbest bırakılmıştır. Başvurucu; haksız yere altmış iki gün idari gözetim altında kaldığını ve uygun olmayan koşullarda tutulduğunu belirterek tazminat talepli tam yargı davası açmıştır. Başvurucu Mahkemenin ret kararı üzerine istinaf yoluna başvurmuş, Bölge idare Mahkemesi kısmi tazminata hükmetmiştir.

İddialar

Başvurucu, hukuka aykırılığı kesin yargı kararıyla tespit edilen sınır dışı etme kararına bağlı olarak uygun olmayan koşullarda tutulması sebebiyle tazminata hükmedilmemesinin kötü muamele yasağıyla bağlantılı etkili başvuru hakkını ihlal ettiğini ileri sürmüştür.

Mahkemenin Değerlendirmesi

Gözetim merkezlerinden salıverilenlerin ayrıldıkları tarihe kadar maruz kaldıkları tutma koşullarına ilişkin şikâyetleri bakımından etkili hukuk mekanizması tazminat yoludur.

Bu bağlamda idari yargıda açılacak tam yargı davasında idare mahkemesi, tutulma koşullarının ilgili ulusal ve uluslararası hukuka uygun olup olmadığını denetleme ve bu çerçevede tutulma koşullarının hukuka aykırı olduğunu tespit etme durumunda tazminata hükmetme yetkisine sahiptir.

Somut olayda başvurucunun tutulma koşullarından açıkça şikâyet etmesine karşın hem derece mahkemesi kararında hem de kanun yolu incelemesinde başvurucunun anılan iddiaları değerlendirilmemiş, neden değerlendirilmediğine ilişkin bir açıklama da yapılmamıştır.

Mahkeme ve Bölge İdare Mahkemesi tarafından yapılan incelemede dava sadece haksız tutma iddiasına hasredilerek tutulma koşulları bakımından kötü muamele yasağının ihlal edildiği yönündeki iddia hususunda bir araştırma yapılmamıştır. Buna göre varılacak yargısal kanaatin verilen karara yansıtılmaması tutma koşullarının insani ölçütlere uygun olup olmadığı yolunda bir denetim yapılmadığını göstermiştir.

Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.