Boşanma Davalarında Davanın Kabulü: Hukuki Bir Değerlendirme

Boşanma davaları, sıklıkla karmaşık hukuki süreçleri doğurmaktadır.  Ancak, bu süreçte davanın kabul edilmesi veya karşı tarafın iddiaları konusunda ikrarın mahkemeyi bağlayıp bağlamayacağı konusu belirsizdir.

Genelde davanın kabulü veya ikrarın hukuki sonuçları, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri davalarda hüküm doğurur; fakat aşağıda sayılan nedenlerden dolayı boşanma davaları bu kapsamın dışında tutulmuştur.

Boşanma Davalarında Kabul ve İkrar

Boşanma davalarında, dava kabulü veya ikrar durumları, Türk Medeni Kanunu (TMK) ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) gibi yasal düzenlemelerle şekillenir. Boşanmada yargılama usulü başlıklı TMK’nın 184. maddesinde açıkça belirtildiği üzere “Hâkim, boşanma veya ayrılık davasının dayandığı olguların varlığına vicdanen kanaat getirmedikçe, bunları ispatlanmış sayamaz. Tarafların bu konudaki her türlü ikrarları hâkimi bağlamaz”

Bu düzenlemeden dolayı söylemek gerekir ki boşanma davasında davayı kabul mümkün değildir. Bunun tek istisnası anlaşmalı boşanma kurumudur. Ancak anlaşmalı boşanma sadece belirli şartların yerine getirilmesiyle mümkün olur. Evliliğin en az bir yıl sürmüş olması, tarafların birlikte mahkemeye başvurması veya davalı tarafın davayı kabul etmesi, ve tarafların boşanma beyanlarını mahkeme huzurunda sunmaları bu şartlar arasındadır. Bu koşulların sağlanmaması durumunda ise dava çekişmeli bir sürece dönüşür ve davalı tarafın davayı kabul etmesi mümkün olmaz. Boşanma davası avukatı ise, boşanma konusunda genellikle anlaşamayan kişilere yönelik hizmet vermektedir.

Çekişmeli Boşanma Davaları

Çekişmeli boşanma davalarında mahkemeye sunulan protokoller, evlilik birliğinin temelinden sarsıldığının bir göstergesi olarak kabul edilebilir. Fakat bu protokoller, doğrudan boşanma kararını etkilemez; daha çok, evlilik birliğinin çekilmez hale geldiğinin mahkemece kabul edilmesi için sunulan delillerle birlikte ele alınır. Hakimde kanaat oluşturucu etkisi vardır.

Evlilik süresi henüz bir yılı doldurmamışsa, açılan boşanma davası çekişmeli nitelikte olur ve davalı tarafın davayı kabul etmesi mümkün değildir. Bu durumda, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin dava açan lehine hükmedilebilmesi için mahkemenin davayı kabul etmesi gerekir. Ancak uzun bir dava sürecinin ardından evlilik süresi bir yılı doldurursa, anlaşmalı boşanma seçeneği her zaman devreye girebilir.

Yukarıdaki bilgiler ışığında boşanma davalarında dava kabulü veya ikrarın hakimi bağlamayacağı, davayı kabulün yalnızca anlaşmalı boşanma davalarında mümkün olduğu, çekişmeli boşanma davalarında evlilik birliğinin çekilmez hale geldiğinin tarafların sunacağı delillerle hakime gösterilmesi gerektiği vurgulanmalıdır. Boşanma davaları için avukat arandığında bu konuda hukuki danışmanlık hizmetleri, boşanma avukatı aracılığıyla gerçekleşmektedir.